Kweekverslag Samia insularis
Oorsprong: Indonesië, Java, Barat
Verspreidingsgebied: , Java en een paarkleine naast gelegen eilandjes
Klimaat: Tropisch
Voedselplanten: Ligustrum, Camellia en Erythrina, waarschijnlijk zijn Ailanthus, Syringa en Fraxinus ook goede waardplanten.
Samia insularis wordt wel eens op internet aangeboden maar eigenlijk alleen als opgezette exemplaren. Levend materiaal ben ik nog niet tegen gekomen, zelfs de afgelopen 5 jaar op Actias niet. Om dat Samia insularis een beperkt verspreidingsgebied heeft, is er weinig aanbod van vers levend materiaal dat eigenlijk alleen van Sumatra of Java afkomstig kan zijn. Insularis betekent “van eiland afkomstig” (geïsoleerd)
Jaar: 2009
6 mei
Vandaag heb ik een mailtje van Marc Fischer binnen gekregen, hij biedt Samia ricini en Samia insularis aan. S. ricini heb ik al regelmatig gekweekt maar omdat S. insularis eigenlijk nooit aangeboden wordt, kan ik ze niet laten lopen, ik heb een doel gesteld zo veel mogelijk Samia soorten te verzamelen. Het is voorjaar dus volle bak wat kweken betreft dus bestel ik voorzichtig 20 eitjes voor € 10,- in de hoop dat ze Liguster willen eten. Er is een vermoeden dat ze dat accepteren maar nergens is te lezen dat ze dat werkelijk doen, het is in ieder geval de moeite van het proberen waard.
9 mei
Het geeft altijd een veilig idee dat de eitjes binnen Nederland verzonden worden, dan zijn ze maar één dag onderweg. Gisteren verzonden en vandaag aangekomen, dat gaat met materiaal uit het buitenland wel eens anders. Gelukkig is Marc niet zo best als het op tellen aan komt;) en bij het legen van het naaldkapje van een injectiespuit tel ik 26 eitjes. Nu is het afwachten hoeveel eitjes er uiteindelijk uit komen. Ik zal het waarschijnlijk wat druk gehad hebben met het verzorgen van de rest van de rupsen, ik heb in ieder geval geen foto geschoten van de eitjes.
23 mei
Waarschijnlijk zijn de eitjes goed vers geweest want twee dagen geleden zijn ze uit gekomen. Meestal duurt het bij Samia rond de 10 tot 14 dagen, dat is onder andere afhankelijk van de temperatuur en de soort. De 21 rupsjes die ik nu heb rond lopen lijken het prima te doen, ze eten in ieder geval goed van de liguster die aangeboden wordt. vijf eitjes zijn nog niet uitgekomen en omdat de rest van de eitjes allemaal binnen een dag uit zijn gekomen, verwacht ik niet dat daar nog iets uit komt. 21 rupsjes uit 26 eitjes is in ieder geval een goed begin van de kweek. Wat me direct opviel bij het uitkomen van de eitjes, is dat de rupsjes vrijwel geheel zwart zijn als ze uit komen. Sinds vandaag zijn er gele ringen tussen de zwarte te zien, bij de andere Samia soorten die ik tot nu toe gekweekt heb zijn de rupsen geel als ze uit het ei kruipen.
30 mei
Na een week zijn de kleine rupsjes behoorlijk gegroeid. Hierdoor zijn de segmenten al aardig onder spanning komen te staan zodat ze nu voornamelijk geel zien zoals ik gewend ben. Vandaag zijn er een aantal rupsen uit dit groepje verveld, omdat ze na de vervelling de zelfde kleur behouden is het verschil niet zo goed te zien. Als je goed kijkt is het verschil wel te zien aan de grotere kop, het wat meer gerimpelde velletje en een iets lichtere kleur. Op de foto hier naast zijn er zes verveld, de rest zal dat snel gaan doen. Samia rupsjes blijven altijd in groepjes bij elkaar, als er een verdwaald zal hij altijd op zoek gaan naar zijn soortgenoten en vaak verhongeren ze liever dan dat ze alleen eten. Het vervellen doen ze ook altijd in groepjes en redelijk tegelijk.
12 juni
Vandaag is het tijd voor de tweede vervelling, de rupsjes zitten al een dagje stil te wachten tot alles onder het oude jasje gereed is. De kleine dikke propjes hebben zich op het blad vast gezet met vrijwel onzichtbare spinsel draden zodat ze straks zo uit hun oude velletje kunnen kruipen.
Even laten is het zo ver, de eerste rupsjes zijn verveld naar L3. Net als bij de meeste soorten is dit een vervelling die het uiterlijk van de rups duidelijk veranderd. De kleur geel en zwart zijn nog steeds aanwezig maar er zijn nu ook duidelijk verhoogde en witte tuberkels aanwezig met kleine stekeltjes daar op. Ze zien er in ieder geval heel anders en mooier uit dan een paar uur geleden.
15 juni
Van de gele grondkleur is niet veel over, het geel is behoorlijk lichter van kleur geworden waardoor de kleur wit nu lijkt te overheersen maar eigenlijk is de basiskleur nu licht geel. De zwarte onregelmatige banden geven de rups zorgen voor extra diepte werking waardoor de tuberkels nog wat groter lijken. Tussen de stekeltjes op de tuberkels zitten pluizige dotjes wit wasachtig materiaal waardoor ze nog iets hoger lijken.
20 juni
Jammer genoeg heb ik een tijd geen foto kunnen nemen waardoor we nu al aan het eind van het L4 stadium zitten. Het is duidelijk te zien dat de rups zich aan het voorbereiden is op zijn vervelling naar het laatste stadium als rups. Zijn oude zwarte kopschild is duidelijk naar voren geschoven doordat het door het veel grotere en gele kopschild daar onder alleen nog maar die kant op kan. Het strak gespannen velletje van de rups is dof van kleur en er lijkt daar onder wel weer iets geels te zitten.
Even later is de rups verveld, hij heeft inderdaad weer een licht gele grondkleur gekregen. Erg ruim lijkt hij niet in zijn velletje te zitten maar waarschijnlijk zit er toch voldoende ruimte in om nog een flink stuk te groeien. Het vlekken patroon is ook niet veel veranderd maar wat in dit laatste stadium als rups wel op valt, is dat de stekeltjes boven op zijn tuberkels geheel ontbreken.
21 juni
Na een dag is er al weer heel wat veranderd. De rups heeft zijn tracheeën stelsel vlak voor het uitharden van zijn uitwendig skelet flink vol laten lopen met lucht waarbij ook alle lucht kamers volledig gevuld zijn. Daarna heeft hij zich flink tegoed gedaan aan de liguster blaadjes en ook zijn darm stelsel is dus weer gevuld, hierdoor is de rups in één dag tijd flink in grootte toegenomen. De gele grondkleur van gisteren is weer gereduceerd tot een bleke witte kleur.
28 juni
Weer een week later zijn de rupsen weer wat groter geworden, echt vlotte groeiers zijn het niet en aan het velletje te zien zit er nog behoorlijk wat ruimte in, waarschijnlijk zal er nog wel een weekje overheen gaan voordat ze aanstalten gaan maken om te verpoppen.
20 juli
Het heeft inderdaad wel even geduurd voordat ze aan verpoppen toe waren. Twee weken geleden is de eerste rups zijn cocon gaan spinnen en twee dagen terug heeft de laatste rups zijn cocon af gemaakt. Bij het maken van zijn cocon zorgt de rups er voor dat hij stevig aan een stengel verankerd zit. Hij begint met het spinnen van een manchet rond de tak en maakt daar de rest van het spinsel aan vast. Bij het bouwen van de cocon zelf, spint de rups een blad mee dat hij om zich heen krult, daarna spint hij een open zak om zich heen. Voordat de rups verder gaat met het afbouwen van zijn cocon, wordt eerst de bladsteel door geknaagd, hierdoor zal het verdorren waardoor het geheel niet meer zo zal opvallen. Een bruine cocon in een bruin blad valt immers minder snel op dan een bruine cocon in een groen blad. Op de foto is de door geknaagde bladsteel goed te zien, over een aantal dagen zal het blad bruin zijn.
31 januari 2010
Vandaag de eerste vlinder uit! Het is een mannetje, nu maar afwachten of de rest ook snel komt. In de tussentijd hebben de cocons in de tuinkast gelegen, toen de temperatuur overdag onder de 15 graden begon te zakken en het ’s nachts een graad of 5 was, heb ik de ze naar binnen gehaald, te veel koude is niet goed voor soorten die normaal in tropische temperaturen verblijven. Eerst hebben ze een tijdje in een onverwarmde kamer gelegen, voordat ze naar de klimaatkast verhuisden nog een paar weken in de huiskamer. Eenmaal in de klimaatkast bij een graad of 28 en een luchtvochtigheid van 80% ontwikkelen de vlinders zich snel, een dagelijks sproeibeurt zorg er voor dat ze een paar weken later uit komen. Eind van de middag sproeien zorgt er meestal voor dat de poppen een paar uur later, vlak na het uit gaan van het licht uitkomen.
7 februari
Na een aantal mannelijke vlinders, hangt vandaag het eerste vrouwtje aan haar cocon. Het eerste mannetje is na een week al zo goed als dood, hij heeft zijn voedingsstoffen al redelijk snel verbruikt en omdat ze geen voedsel opnemen, moeten ze het van de vet reserves hebben. Ook de droge lucht binnenshuis is een oorzaak van het snelle sterven omdat de vlinders wel vocht verdampen maar niet naar binnen krijgen. Gelukkig zijn er in de tussentijd nog een paar mannen uit gekomen die er nog duidelijk frisser uit zien, een paring zou dus nog tot de mogelijkheden moeten behoren.
9 februari
Vanochtend trof ik twee parende koppeltjes aan, als het goed is blijven ze de hele dag aan elkaar zitten. Als dat het geval is kan ik er met een gerust hart vanuit gaan dag de eitjes die het vrouwtje straks gaat leggen, bevrucht zijn. Bij een derde en vierde vrouwtje heb ik nog geen paring gezien en omdat de rest van de mannen nu te veel verzwakt zijn, verwacht ik niet dat het nog wat gaat worden, met wat geluk zitten er nog een paar mannetjes in de cocons zodat ik nog een aantal paringen krijg.
26 februari
De eitjes van de derde paring zijn gisteren gelegd, morgen en overmorgen zal de rest volgen. Nu is er nog één cocon over dus dit zijn de laatste eitjes van deze kweek. Zelf heb ik rond de 50 eitjes achter gehouden waarvan gisteren en eergisteren bijna alles is uitgekomen, de resterende eitjes zijn grif van de hand gegaan, ook de eitjes van gisteren en de nog te leggen eitjes hebben al weer een nieuwe eigenaar. Helaas viel het aantal eitjes dat gelegd werd behoorlijk tegen, zo’n 120 eitjes per vrouwtje, ik had toch wel op het dubbele gerekend. Waarschijnlijk zal de Liguster daar debet aan zijn, het wordt gegeten door de rupsen maar het is zeker niet het favoriete voedsel. De kweek is in ieder geval geslaagd en omdat de vinders er ongeveer een half jaar over doen om uit te komen, zal ik ze waarschijnlijk nog wel twee of drie generaties door kweken. Het voorjaar staat voor de deur en dan heb ik mijn handen vol aan andere soorten.